TAPI Gaz Boru Hattı: Fikirden Gerçeğe Doğru-Yılmaz Parlar

TAPI Gaz Boru Hattı: Fikirden Gerçeğe Doğru

Türkmenistan'ın enerji stratejisinin önemli bir yönü, çok yönlü altyapının oluşturulması da dahil olmak üzere, enerji kaynaklarının dünya pazarlarına tedarik edilmesi için ihracat yollarının coğrafyasının genişletilmesidir. Bunun için birçok projelere öncülük eden Türkmenistan, Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan uluslararası doğalgaz boru hattı projesini başlattı. Bir zamanlar sadece fikir veya öneri olan bu proje, günümüzde gerçeğe dönüştü. Aralık 2015’te projenin temeli atıldı ve Türkmen gazının Güney Asya’nın 2 önemli ülkesi Hindistan ve Pakistan’a taşıyacak boru hattının inşasına başlandı.

Bu konuyla ilgili Türkmenistan’ın Türkmengaz kurumu ve bu projeyi yürüten «TAPI Pipeline Company Limited» şirketi temsilcisi Muhammetmurat Amanov Türkmen basınına önemli açıklamalarda bulundu. Türkmen yetkilisinin açıklamasına göre, TAPİ projesi ile ilgili çalışmalar 2010 yılına aktif bir hal aldı. Bu tarihte Aşkabat’ta dörtlü hükümetler arası anlaşmaya imza atıldı. 2012 ve 2016 senelerinde projeye katılan ülkeler arasında alım-satım anlaşmasına, anonim ve yatırım anlaşmalarına imza atıldı.

2013 yılında Türkmenistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan Hükümetleri, bu projeyle ilgili kendi devlet şirketlerini görevlendirdi. Türkmenistan Türkmengaz, Afganistan Afgan gaz şirketi, Pakistan İnter State Gas Systems Limited ve Hindistan GAİL Limited şirketleri ortak çalışmaya başladı.

TAPİ projesi birçok ve kapsamlı çalışmaları bünyesinde bulundurmaktadır. 4 ülkeyi kapsayan ve bin 840 kilometre uzunluğunda proje için boru hattı döneşecek, teknik hizmetler sağlanacak. Proje devreye alınmasıyla 30 yıl boyunca her sene 33 milyar metreküp doğalgaz Güney Asya’ya tedarik edilecek.

Aralık 2015 senesinde Türkmenistan’ın Mari vilayetinde projenin temeli atıldı. Türkmenistan kendi topraklarındaki 214 kilometrelik boru hattını 2018 yılının sonunda tamamlayacak.

Ekim 2016 yılında Türkmenistan Hükümeti ile İslam Kalkınma Bankası arasında bu projenin inşası konusunda 700 milyon dolarlık kredi anlaşması imzalandı.

Geçen sene aynı zamanda bu proje ile ilgili anlaşmalara imza atıldı. Türkmengaz ile Global Pipe Company şirketi arasında imzalanan anlaşma kapsamında 2018 yılında boru ürünleri teslim edilecek.

TAPİ projesine doğalgaz dünyanın en büyük ve 2.doğalgaz yatağı olan Galkınış sahasından sağlanacak. Proje belirlenen grafikte devam etmektedir ve böyle devam ettiği sürece 2019 yılında TAPİ projesi ile doğalgaz akmaya başlayacak.

2018 yılında bu projenin Afganistan ve Pakistan topraklarından geçecek kısımlarının inşasına başlanması hedeflenmektedir. Bu proje, 4 ülke hükümeti tarafından tamamen desteklenmektedir. Katılımcı ülkeler, daha ucuz, daha ekonomik ve çevre dostu bir enerji kaynağı yanı sıra doğal gaz nakliyesinden ek gelir elde edecek.

TAPİ projesi Asya Kalkınma Bankası tarafından da desteklenmektedir. Projeyi her taraflı desteklemek isteyen Asya Kalkınma Bankası, indirimli kredi sağlayacak. Afganistan ile Asya Kalkınma Bankası arasında bu konuyla ilgili anlaşma imzalandı. Proje dünyaca ünlü danışman şirketleri desteğiyle yürütülmektedir. Alman İLF ve İngiliz Allen & Overy şirketleri bu alanda faaliyet göstermektedir.

yilmazparlar@yahoo.com